ข้ามไปที่เนื้อหาหลัก

รองอำมาตย์เอก หลวงโกสุมศิริเขตร์ นายอำเภอลำดับที่ ๕ แห่งกระทุ่มแบน

เมื่อประมาณ ๒-๓  ปีที่แล้ว (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๑) ผมได้หนังสือเก่าเกี่ยวกับกระทุ่มแบนมาเพิ่มเติมอีกหนึ่งเล่ม เมื่อพิจารณาดูหน้าปกแล้วชื่อไม่คุ้นตาเลย แต่เมื่อเริ่มพลิกอ่านประวัติถึงกับต้องร้อง อ๋อ...

บุคคลท่านนี้คืออดีตนายอำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ลำดับที่ ๕ ซึ่งหนังสือเล่มนี้นับเป็นข้อมูลนายอำเภอเก่าที่สุดของกระทุ่มแบนเท่าที่ผมเคยอ่านเจอมา ที่สำคัญในหนังสือเล่มนี้มีรูปถ่ายเกือบเต็มตัวในเครื่องแบบของท่านด้วย

นอกจากนี้ผมยังเคยได้มีโอกาสสัมภาษณ์คุณลุงจำลอง อายุประมาณ ๗๐ ปี ในย่านท่าเสา ซึ่งทำให้ทราบว่าคุณลุงเป็นหลานหลวงโกสุมศิริเขตร์ บ้านของคุณหลวงโกสุมฯ อยู่ถัดเข้าไปไม่ไกลมากนักจากบ้านของคุณลุง


รองอำมาตย์เอก หลวงโกสุมศิริเขตร์ (เริก บุนนาค)นายอำเภอกระทุ่มแบน ลำดับที่ ๕ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. ๒๔๕๓-๒๔๖๑

รองอำมาตย์เอก หลวงโกสุมศิริเขตร์ (เริก บุนนาค) (*คุณลุงจำลองให้ข้อมูลจากการสัมภาษณ์เพิ่มเติมว่าชื่อเดิมท่านคือ สุดใจ บุนนาค) เกิดเมื่อวันที่ ๒๖ พฤษภาคม ๒๔๑๓
ที่บ้าน ต.มหาชัย อ.เมือง จ.สมุทรสาคร  เป็นบุตรของ พระยาสมุทรสาครานุรักษ์ (สุด บุนนาค) 
เจ้าเมืองสาครบุรี (ปัจจุบันคือจังหวัดสมุทรสาคร) หรือที่เรียกกันว่า ‘เจ้าคุณท่าจีน’ และ คุณหญิงสมุทรสาครานุรักษ์ (สมบุญ บุนนาค)

พระยาสมุทรสาครานุรักษ์ (สุด บุนนาค)
ภาพจาก FB:ประชาคมเกษตรเจ้าคุณ


รองอำมาตย์เอก หลวงโกสุมศิริเขตร์ ได้สมรสกับนางเอี่ยม ที่บ้านท่าเสา ต.ท่าเสา อ.กระทุ่มแบน เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๐

หลังจากลาออกจากราชการแล้วได้กลับมาอยู่ที่บ้านท่าเสา อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร และยังได้ช่วยราชการตามควรแก่โอกาส เช่น รับเป็นผู้อุปการะโรงเรียนประชาบาลตำบลท่าเสา ๑ (ท่าเสาพิทยาคาร วัดท่าเสา) ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๗ (ปีเริ่มตั้งโรงเรียน) ตลอดมาจนถึงแก่กรรม

นอกจากนั้น 
พ.ศ. ๒๔๗๗ ท่านยังเคยเป็นผู้แทน ต.ท่าเสา 
พ.ศ. ๒๔๗๘ ได้เป็นสมาชิกสภาจังหวัดสมุทรสาคร เป็นกรรมการตรวจคะแนนในการเลือกตั้งผู้แทนราษฎร ประจำหน่วยตำบลท่าเสา

ท่านป่วยเป็นไข้และปอดอักเสบเนื่องจากโรคหอบหืดกำเริบ และอาการทรุดลงจนถึงแก่กรรมด้วยอาการสงบ เมื่อ ๑๓ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๔ รวมอายุได้ ๘๑ ปี

---
สรุป ตัดตอน คัดลอกจากหนังสือที่เจ้าภาพพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ รองอำมาตย์เอก หลวงโกสุมศิริเขตร์ (เริก บุนนาค) ณ เมรุวัดท่าเสา ต.ท่าเสา อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร เมื่อวันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๔๙๔

หน้าปกหนังสือที่เจ้าภาพพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ รองอำมาตย์เอก หลวงโกสุมศิริเขตร์ (เริก บุนนาค)

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

ชื่อ "กระทุ่มแบน" มาจากไหน

"บ้านน้องอยู่ที่ไหนนะ?" "กระทุ่มแบนครับ" "แล้ว กระทุ่มแบน เนี่ย ทำไมมันถึงชื่อนี้?" "อืม..ไม่แน่ใจ...ไม่ทราบเลยครับ" เชื่อได้ว่าคนกระทุ่มแบนหลายคนคงจะคุ้นเคยกับบทสนทนาประมาณข้างต้น ที่ตอบได้เพียงคำถามแรก แต่เมื่อถึงคำถามที่สอง เซลล์สมองอาจต้องวิ่งทำงานเหนื่อยกันเลยทีเดียว สุดท้ายบางคนตอบได้ บางคนเดาไป บางคนถามกลับว่า "อยากจะรู้ไปทำไม" สำหรับผมแล้ว... "กระทุ่มแบน...ทำไมมันถึงชื่อนี้" มันเป็นคำถามที่ค้างคาใจมาหลายปี จนกระทั่งวันที่พอจะมีกำลังและเวลา รวมถึงความพร้อมประกอบอื่นๆ ทำให้ได้ออกค้นหาคำตอบเสียที ภาพแผนที่ตัดเฉพาะส่วนจากกรมแผนที่ทหารบกสำรวจเมื่อ พ.ศ. 2456 ภาพจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ

วัดนางสาวมีโบสถ์ มหาอุด หรือ มหาอุตม์ เขียนแบบไหน?

โบสถ์มหาอุด วัดนางสาว ถ่ายเมื่อ 1 ม.ค. 2562 คงเป็นเรื่องเหลือเชื่อถ้าบอกว่าเป็นคนกระทุ่มแบนแต่ไม่รู้จักวัดนางสาว เพราะเป็นวัดเก่าแก่ที่มีชื่อเสียงในด้านการพัฒนา มีตำนานเรื่องเล่ามากมายหลากหลายเรื่อง รวมถึงโบสถ์อันศักดิ์สิทธิ์และพิเศษกว่าหลายๆ โบสถ์ของวัดในเมืองไทย ส่วนประวัติวัดนางสาว และเรื่องราวประกอบอื่นๆ ผมคงได้รวบรวมข้อมูล ประวัติต่างๆ เพื่อเขียนให้ได้อ่านกันในบทความถัดๆ ไป ในตอนนี้ขอกล่าวถึง โบสถ์หรืออุโบสถที่วัดนางสาว  อายุเก่าแก่กว่า 400 ปี ซึ่งเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนขนาดเล็กรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หลังคาเครื่องไม้มุงกระเบื้อง ด้านหน้ามีพาไลหรือพะไลยื่นออกมา 1 ห้อง (พาไลหรือพะไล แปลว่า เรือนหรือเพิงโถง ต่อจากเรือนเดิมหรืออยู่ในบริเวณของเรือนเดิม ใช้เป็นที่นั่งเล่นหรือประโยชน์อื่นๆ ซึ่งไม่ใช่ห้องนอน)  มีเสาปูนสี่เหลี่ยมรองรับโครงหลังคาจำนวน 4 ต้น ช่อฟ้าใบระกาเป็นปูนปั้นประดับกระจก ผนังอุโบสถก่ออิฐถือปูน มีประตูเข้าออกด้านหน้าเพียงประตูเดียว ไม่มีหน้าต่าง ปัจจุบันได้รับการซ่อมแซมใหม่โดยปูหินอ่อนภายใน มีลายจิตรกรรมฝาผนัง ด้านผนังนอกมีการปรับเปลี่ยนเป็นกระเบื้องดินเผาที่มี

เปิดตำนาน "ร้านถ่ายรูปแห่งแรกของกระทุ่มแบน"

หากค้นรูปถ่ายติดบัตรขาวดำเก่าๆ ยุค 2500 ที่บ้านของคนกระทุ่มแบนขึ้นมาดู ผมเชื่อว่ากว่า 80 เปอร์เซ็นต์ของรูปถ่ายเหล่านั้น บนมุมซ้ายหรือขวาด้านล่างของรู ปจะต้องมีตราประทับแบบนูนของร้ านถ่ายรูปแห่งหนึ่ง ซึ่งเป็นร้านที่นิยมและได้รั บความไว้วางใจจากชาวกระทุ่ มแบนมาอย่างยาวนาน นั่นคือ "ห้องภาพชูศิลป์ : ร้านถ่ายรูปแห่งแรกของกระทุ่ มแบน" หลังจากหาเวลานัดหมายกับห้องภาพชูศิลป์ ให้จังหวะลงตัวกับวันที่ ผมพอจะว่างจากทั้ งงานประจำและงานพิเศษในวันหยุ ดเสาร์-อาทิตย์เรียบร้อย ผมจึงได้มีโอกาสฟังเรื่องราวดีๆ จากทายาทผู้ก่อตั้ง "ห้องภาพชูศิลป์" ในวันเสาร์ที่ 28 กรกฎาคม 2562 คุณพวงเพ็ญ โภคฐิติยุกต์ หรือ "ป้าเช็ง" ลูกสาวคนโตของเจ้าของห้องภาพชูศิลป์ เกิดเมื่อ พ.ศ. 2492 ได้บอกเล่าให้ผมได้ฟังด้วยรอยยิ้ มอารมณ์ดีถึงประวัติห้องภาพชูศิลป์ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งในรุ่นของคุ ณพ่อและคุณแม่  คุณพ่อมีลูก 5 คน คือ คุณป้าเป็นคนโต มีน้องชาย 3 คน และน้องสาวคนเล็กอีกคน   คุณพวงเพ็ญ โภคฐิติยุกต์ หรือ "ป้าเช็ง" จุดเริ่มต้นของอาชีพถ่ายภาพ คุณแม่ป้าเช็งชื่อ &quo